اثر وقف و ابتدا بر معنای قران (از ابتدای سوره مائده تا انتهای سوره نحل)

وقف و ابتدا در القای مفاهیم هر کلامی ایفای نقش می کند و در مورد قرآن از آن روی که با دستورالعمل هدایت بشر و کلام الهی سر و کار داریم ،حساسیتی ویژه یافته است؛ لذا به طبع اهمیت این دانش زمان حضرت نبی اکرم (ص) باز می گردد. در تلاوت یک آیه گاه با تغییر محل وقف و ابتدا، معانی گوناگونی ایجادمی شود. تلاوت کننده قرآن باید بتواند با تشخیص مراد اصلی خداوند، آیه را به گونه ای تلاوت کند که معنای حقیقی کلام به شنونده القا شود. پس لازم است قاری علاوه بر آگاهی از اثرات وقف و ابتدا بر معنا، مفهوم اصلی آیه را در یافته و بر آن وجه تلاوت کند. این پایان نامه در صدد است اثر وقف و ابتدا بر معنای قرآن را بررسی کند تا با تبین این نقش، اهمیت آنرا آشکار نماید. سپس با بررسی الگوی قرائت قاریان نشان دهد این موضوع بنا بر اهمیتش، تا چه میزان توجه و همت قراءرا به خود مشغول داشته است. در این پژوهش، آیات در محدوده سوره های مائده تا نحل مورد بررسی قرار گرفته اند. مبنای اصلی در انتخاب آیات مورد بحث، کتاب منارالهدی اثر عبد الکریم اشمونی بوده و از کتاب الوقوف اللازمه و علاقتها بالمعنی والاعراب اثر مصطفی خلیل و معالم الإهتدا فی الوقف و الإبتداء اثر محمود حصری نیز در تکمیل کار استفاده شده است. پس از انتخاب 40 آیه که وجوه وقفی در آنها موجب تغییر در معانی می شدند ابتدا در مورد هر آیه با بررسی آثار ترجمه و تفسیر موجود، از فعلیت یافتن اثر این وجوه در تولید معانی متفاوت اطمینان حاصل شد در نهایت 24 آیه که اختلافات وقف و ابتدا یا وصل در آنها موجب تفاوتهای جدی و بحث برانگیزی در مفاهیم بود، برای کار انتخاب شد. این تفاوت با آوردن ترجمه ها و تفاسیر موجود ذیل هر حالت از وقف و ابتدا یا وصل، نشان داده شده است. پس از آن برای تعیین معنای حقیقی آیه و مدلول اصلی آن، با توجه به شواهد لغوی، حدیثی، نحوی، تفسیری اهتمام گردید. در این پژوهش مشاهده شد بیشترین تاثیر وقف بر مفهوم، وابسته به تحولات ساختار نحوی آیه است. اما در ترجیح وجهی بر سایر وجوه، سیاق بیش از دیگر عوامل یاری دهنده بود. لذا وقف و ابتدا با تفسیر و علوم دخیل در آن یعنی نحو، لغت، قرائات، بلاغت، فقه و حدیث ارتباطی مسلم دارد. اگرچه وقف و ابتدا نشأت گرفته از دیدگاههای تفسیری است اما در این پژوهش به معنای حاصل از وقف و ابتدا پرداخته شده است تا در این میان نحوه دریافت مفاهیم از منظر مخاطب و شنونده قرآن نشان داده شود.